Die Zauberflöte: een alchemistische allegorie

Zwolle – Woensdag 14 december om 19.30 uur komt Tjeu van den Berk spreken bij het Humanistisch Café Zwolle. Aan de hand van Die Zauberflöte, de laatste opera van Mozart, laat Van den Berk zien welk verhaal de componist hierin heeft willen vertellen. Een verhaal waarin zowel de duistere als de lichtende krachten van de mens naar voren komen. De alchemistische spiritualiteit van deze opera is tot op de dag van vandaag nog relevant, aldus Van den Berk. De lezing is zowel interessant voor wie de opera al kent als voor mensen die hem nog nooit hebben gezien of beluisterd. 

tjeu_van_den_berk.png 

Papageno en Tamino tegelijk
Die Zauberflöte is de laatste opera van Mozart en heeft vanaf de première in 1791 tot nu toe de gemoederen sterk bezig gehouden, door de schitterende muziek en het ondoorgrondelijk lijkende verhaal. We kijken op deze avond samen naar fragmenten uit de opera. Tijdens zijn voordracht zal Van den Berk aan de hand van die fragmenten inzicht geven in de verschillende levensbeschouwelijke dimensies van de opera. ‘Mozart was Papageno en Tamino tegelijk’ zegt Van den Berk hierover. ‘En wij allemaal verenigen die twee karakters in ons: het humoristische en het serieuze, het vrije en het verantwoordelijke.’ 

Wat Mozart bewoog
Heeft de muziek van meet af aan tienduizenden weten te ontroeren, over de strekking van het 
verhaal zelf bleef men fundamenteel verdeeld. Tjeu van den Berk levert een verrassende bijdrage aan de ontsluiering van het libretto en spreekt daarbij de luisteraar persoonlijk aan. ‘De waarden die in de opera naar voren komen, hebben we nog steeds’ aldus Van den Berk. ‘Wat Mozart en zijn omgeving bewoog, in die tijd, sluit nog steeds aan bij wat ons nu beweegt.’

Alchemie
Volgens Van den Berk beeldt de opera de mystieke inwijding van de menselijke ziel uit met behulp van alchemistische symbolen. De alchemisten wilden ‘vuur’ en ‘water’ verbinden tot een ‘heilig huwelijk’, tegenstellingen verenigen, zowel op materieel als op spiritueel vlak. Voor de vrijmetselaar Mozart en zijn logebroeders betrof het hier een spiritualiteit waarin de duistere en lichtende krachten in een mens een huwelijk dienden aan te gaan. ‘Hij schreef zijn opera voor de buitenstaander’, aldus Van den Berk, ‘maar stopte er veel van zijn spiritualiteit in.’

dr. Tjeu van den Berk studeerde theologie in Rome, Lyon en Utrecht. Zijn boek met dezelfde titel als deze avond ‘Die Zauberflöte, een alchemistische allegorie’ is inmiddels alweer toe aan de vijfde druk. Van den Berk publiceerde over uiteenlopende onderwerpen; naast Mozart heeft ook de Jungiaanse psychologie zijn belangstelling. Rode draad in zijn werk wordt gevormd door de menselijke verbeelding en de relatie tussen kunst en religie.

Natuurlijk is er deze avond veel ruimte voor vragen en discussie. Na afloop kan worden nagepraat onder het genot van een drankje. Het Humanistisch Café is in de Groote Sociëteit, Koestraat 8 in Zwolle. Inloop vanaf 19.00, start 19.30, entree € 5,00 incl. thee / koffie voor aanvang (€3,00 voor leden).

Gerelateerde Berichten

(Automatisch gegenereerd)