De deuren gaan open

Zwolle – Maandag 6 september heeft de Commissie Toekomst Grote Kerk en het Refter haar eindrapport opgeleverd aan de Algemene Kerkenraad (AK) van de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ). Deze commissie is in februari 2010 aan de slag gegaan, onder voorzitterschap van John Berends, oud-wethouder van de gemeente Zwolle en tegenwoordig burgemeester van Harderwijk.  

De commissie is gevraagd de mogelijkheid te onderzoeken voor het breder beheren en exploiteren van de Grote Kerk, zo mogelijk in combinatie met het Refter. Voorwaarde daarbij is het behoud van de kerkelijke functies van de Grote Kerk en het gebruik van het Refter door de Grote Kerkgemeente, wijkgemeente van de PGZ. Doel daarvan is de Grote Kerk optimaal te laten functioneren binnen de Zwolse gemeenschap en de regio. De opdracht aan deze commissie staat in nauwe relatie met de Notitie Financieel Beleid van de PGZ van november 2009. Hierin wordt, onder voorwaarden, de mogelijkheid aangegeven van het afstoten van drie kerkgebouwen van de PGZ en van het Refter. Het rapport zal worden besproken in de eerstvolgende vergadering van de AK van de PGZ. De commissie is verantwoordelijk voor de inhoud van het rapport. De AK heeft de verantwoordelijkheid te beslissen wat er met het rapport wordt gedaan. Uiteraard zal de AK de adviezen die in het rapport zijn vastgelegd zeer serieus nemen. De AK is de commissieleden erkentelijk voor hun inzet en waardeert de hoge kwaliteit van het resultaat. De titel van het rapport is: “De deuren gaan open”. De commissie is van mening dat de Grote Kerk strategisch moet worden gepositioneerd als een open(baar) gebouw voor heel Zwolle met toeristische aantrekkingskracht en moet functioneren als verbindingsplaats (letterlijk en overdrachtelijk). Meer concreet: naast de kerkelijke functie kan het monument betekenis krijgen in zijn rol bij tentoonstellingen, muziek en congressen. 

Een dergelijke keuze heeft consequenties:

– de organisatie moet geprofessionaliseerd worden; genoemde aandachtgebieden zijn marketing en communicatie; overwogen moet worden daarvoor externen aan te trekken;

– investeringen zijn (op termijn) nodig op het terrein van sanitaire voorzieningen, catering, licht en geluid; hiervoor moeten ook provinciale en nationale fondsen worden geïnteresseerd;

– er moeten structurele contacten komen met organisaties op het terrein van culturele activiteiten en publiciteit. 

De commissie adviseert de plannen en uitvoering ervan in fasen in te delen. Sommige onderdelen kunnen al op kortere termijn (de komende drie jaar) worden gerealiseerd. Voor andere is nader onderzoek nodig, waarvoor de commissie aanbeveelt ook externe zakelijke deskundigen aan te trekken.

Op langere termijn moet de exploitatie van de Grote Kerk worden gekenmerkt door ‘duurzaamheid’. De commissie stelt het zo: “De uitdaging is om in samenwerking met de gemeente Zwolle de Grote Kerk tot het eerste groene rijksmonument te maken.”

Voor verbreding van het gebruik van het Refter raadt de commissie aan op termijn een nader onderzoek in te stellen en daaraan voorafgaand te bezien in hoeverre Grote Kerk en Refter elkaar kunnen versterken. 

De commissie maakt duidelijk dat er een relatie is tussen eigenaarschap – verantwoordelijkheid – beheersorganisatie. Anders gezegd: ze adviseert dat de PGZ, als eigenaar van de Grote Kerk, ook de verantwoordelijkheid blijft dragen voor de exploitatie. Zo kan de combinatie van continuering van de kerkelijke functies en verbreding van de exploitatie het beste worden gewaarborgd. Dat laatste is noodzakelijk omdat de instandhouding van de Grote Kerk en het Refter een fors beslag leggen op de schaarse financiën van de PGZ.