De waterbodems van de Achtergracht en Thorbeckegracht krijgen een grote schoonmaakbeurt. Wethouder, gedeputeerde en dijkgraaf zijn donderdag 26 september in een baggerbootje gestapt en hebben in de Schuttevaerhaven de eerste baggerbehandeling verricht.

Wethouder Gerard van Dooremolen: “Inmiddels noemen ze mij de baggerwethouder en daar ben ik best een beetje trots op. Maar de naam houdt ook een belofte in: ik als wethouder milieu heb een ‘vuile’ klus te klaren. Maar dat doe ik niet alleen. Vandaag hebben we daarin een nieuwe stap gezet.” Het besluit om te baggeren is genomen omdat de Thorbeckegracht en Achtergracht door afval, rioolstort en fabriekslozingen zijn vervuild en door het bezonken slib te ondiep zijn geworden.

Vervuild slib is nadelig voor de natuur in en rondom het water, maar vormt geen gevaar voor de gezondheid van mensen. Van Dooremolen: “Bij een prettige en gezonde woon- en werkomgeving hoort een duurzaam schoon milieu. Ook al is de gezondheid van mensen niet in het geding, we doen het wel degelijk voor de burgers en in het bijzonder voor onze kinderen en kleinkinderen. We zijn hen een schone toekomst verplicht.” Op twee bouwborden geplaatst op het Rodetorenplein en bij Noordeiland, prijkt een foto van een klein meisjes spelend in schoon water, als symbool voor het doel van deze sanering.

Verontreiniging klasse 3 tot 4

In de Thorbecke- en Achtergracht bevindt zich ca. 70.000 m3 zwaar verontreinigd slib onder andere door de voormalige gasfabriek. De verontreiniging valt in klasse 3 tot 4: matige tot zware verontreiniging. Zware metaalverbindingen van zink, koper en lood zijn aan het slib vast gaan zitten. In de Achtergracht is ook olie en Pak (een teerachtige stof aangetroffen). Waterschap Groot Salland heeft voor beide grachten een saneringsplan opgesteld. Sybe Schaap, dijkgraaf: “Via modellen en laboratoriumproeven zijn er op basis van een ‘worst case principe’ risico’s berekend voor het ecosysteem en de waterkwaliteit. Daarnaast is er door de scheepvaart en de soms sterke waterstromingen kans op verdere verspreiding van de verontreiniging. Vanwege deze risico’s dienen de waterbodems te worden gesaneerd”.

Opslag slib

De verontreinigde slib wordt vanaf een ponton in het water met een kraan opgeschept en met boten afgevoerd. Schaap: “Vanwege de vaste bruggen in de grachten wordt de bagger met kleine bootjes afgevoerd en op een groot schip overgeslagen. Het schip vervoert het slib naar het depot IJsseloog in het Ketelmeer. Daar wordt getracht zo veel mogelijk zand uit de bagger te scheiden. Dit zand is naar verwachting licht verontreinigd en herbruikbaar. Het verontreinigde slib wordt veilig in het depot opgeslagen.”

Samenwerking

Dit baggerproject gebeurt in samenwerking tussen de provincie Overijssel, het waterschap Groot Salland en de gemeente Zwolle. Gedeputeerde Theo Rietkerk: “Ik ben er trots op dat deze waterbodemsanering het resultaat is van een nauwe samenwerking tussen waterschap, gemeente en provincie. Deze samenwerking werd in al 2004 gestart met een convenant over de aanpak van de verontreiniging van de voormalige gasfabriek. Een deel van die verontreiniging is in de waterbodem van de Achtergracht terecht gekomen.”

Directeur Annet Augustein van Rijkswaterstaat Noord Oost Nederland was aanwezig bij de officiële start. Rietkerk benadrukte het belang van de medewerking van rijkswaterstaat: “Een groot deel van het stedelijke water van Zwolle staat in directe open verbinding met het Zwartewater, waar op dit moment door het rijk een extra waterbodemonderzoek loopt. Ik verwacht dan ook dat onze samenwerking zich niet tot de sanering van de waterbodemverontreiniging in de Achter- en Thorbeckegracht zal beperken.” Schaap: “Op basis van de resultaten van verder onderzoek naar de kwaliteiten van de overige stadswateren gaan we eind 2007 na welke locaties hierna voor sanering in aanmerking komen. De komende periode zullen we de mogelijkheden om ook daarin samen te werken met Rijkswaterstaat bespreken, maar de verwachting is groot.”

Muzikale bijdrage aan de stad

Op het moment dat de wethouder, dijkgraaf, gedeputeerde samen met de aannemer van den Herik en directeur Rijkswaterstaat de eerste baggerhandeling verrichtten, bracht Het Tibor Elferink Collectief een zogenaamde baggeraubade op de Schuttevaerkade als eerbetoon aan het water en het milieu. Voorbijgangers stonden stil om mee te genieten. De stadsbeiaardier Roy Kroezen klom na afloop speciaal voor alle bezoekers en inwoners van de binnenstad in de Peperbustoren en speelde een aantal bekende waterliedjes. De baggerpartners beloofden dat bij elk hoogtepunt in dit baggerproject de beiaardier deze liedjes zal herhalen. “Jullie horen nog van ons”, aldus een tevreden baggerwethouder.