Zwolle – Op woensdag 14 mei 2008 geeft de staatssecretaris van justitie, mevr. mr. N. Albayrak, in Zwolle het startschot voor het project Optimalisering Voorwaardelijke Sancties (OVS). Bij dit project zijn het Openbaar Ministerie, de rechtbank, de reclassering en de politie betrokken. Het project heeft tot doel om bij plegers van strafbare feiten de kans op recidive te verminderen.

Uit onderzoek blijkt dat dit mogelijk is door bij een schorsing van de voorlopige hechtenis of een voorwaardelijke straf meer gebruik te maken van bijzondere voorwaarden. Met het project Optimalisering Voorwaardelijke Sancties wordt in vier arrondissementen ervaring opgedaan. Naast Zwolle-Lelystad gaat het om Amsterdam, Groningen en Maastricht.

Toelichting project Optimalisering Voorwaardelijke Sancties

Wanneer een verdachte in voorlopige hechtenis gaat, kan de rechter-commissaris of – in een later stadium – de raadkamer van de rechtbank besluiten dat de verdachte niet daadwerkelijk tot aan de behandeling van zijn strafzaak vast hoeft te zitten. De verdachte kan bij een zogenaamde schorsing van de voorlopige hechtenis naar huis, maar moet zich wel aan bepaalde voorwaarden houden. De algemene voorwaarde is dat er niet opnieuw strafbare feiten worden begaan. Daarnaast kan als bijzondere voorwaarde worden opgelegd dat de verdachte zich houdt aan een contact- of locatieverbod en aan andere aanwijzingen van de reclassering. Deze voorwaarden kunnen ook opgelegd worden bij een voorwaardelijke straf of een voorwaardelijk sepot.

Uit onderzoek is gebleken dat het opleggen van bijzondere voorwaarden de kans op recidive verkleint. Door specifiek te omschrijven welke aanwijzingen gelden voor de verdachte – bijvoorbeeld welke gedragstraining gevolgd moet worden – kan ook sneller worden opgetreden bij het niet nakomen van de voorwaarde. Met als gevolg dat de verdachte alsnog in voorlopige hechtenis genomen wordt of het voorwaardelijk deel van zijn straf moet uitzitten. In het geval van een voorwaardelijk sepot kan er alsnog strafvervolging plaatsvinden.

De arrondissementen die ervaring opdoen met het project, hebben zich geconformeerd aan strakke (re)actietermijnen. Als de verdachte zich tijdens de schorsing van de voorlopige hechtenis niet houdt aan de bijzondere voorwaarden, moet hij binnen een week aangehouden worden. Worden de bijzondere voorwaarden van een voorwaardelijke straf overtreden, dan moet er binnen een maand een zitting volgen waarop de officier van justitie de tenuitvoerlegging van de voorwaardelijke straf kan vorderen.

Na ruim anderhalf jaar zullen de projecten in de vier arrondissementen worden geëvalueerd en zal, met inachtneming van de opgedane ervaringen en aandachtspunten, de verscherpte werkwijze rondom bijzondere voorwaarden landelijk worden ingevoerd.

In de vier arrondissementen wordt het project toegespitst op verschillende doelgroepen. In Amsterdam betreft de doelgroep de jong volwassenen (18 t/m 24 jaar), in Maastricht de verslaafde veelplegers en in Groningen gaat het om de plegers van huiselijk geweld.

In Zwolle vormen recidiverende geweldsplegers de doelgroep. Hiervoor is gekozen omdat bij geweldsdelicten sprake is van een grote impact op het slachtoffer en de directe omgeving. Bovendien vertoont het aantal geweldszaken, in tegenstelling tot andere delicten, al jaren een licht stijgende trend.Het uitgangspunt van het OM is om voor geweldsplegers die al vaker in de fout zijn gegaan, een sanctie te kiezen waaraan bijzondere voorwaarden gekoppeld kunnen worden. Dit betekent dat verdachten uit deze doelgroep naar verwachting vaker voorgeleid worden bij de rechter-commissaris, zodat er voorwaarden aan een schorsing van de voorlopige hechtenis verbonden kunnen worden. Hiertoe dient de verdachte eerst door de politie in verzekering te worden gesteld.

De reclassering zal in dat geval een vroeghulpbezoek aan de verdachte brengen en op korte termijn een advies uitbrengen aan de rechter-commissaris, onder meer over de wenselijkheid van bijzondere voorwaarden. Bij het advies over de bijzondere voorwaarden wordt gebruik gemaakt van een menukaart, waarop de beschikbare gedragstrainingen zijn beschreven.