Zwolle – Een gedegen wetenschappelijk onderzoek naar geroofd Joods (on)roerend goed tijdens de bezettingsjaren doet recht aan de breed gevoelde behoefte aan waarheidsvinding en rechtsherstel, zo menen burgemeester en wethouders.
Daarom stellen zij de gemeenteraad voor om een meerjarig onderzoek te laten doen naar Joodse goederen in Zwolle door het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie en Genocidestudies (NIOD). Ook het opleggen van achterstallige belastingen of andere manieren van kil en bureaucratisch optreden wordt betrokken bij het onderzoek.
Zwolle had voor de Tweede Wereldoorlog met ca. 800 mensen een van de grotere, bloeiende Joodse gemeenten van ons land. In de oorlog werd meer dan de helft van de Joodse Zwollenaren vermoord. De kille ontvangst van overlevenden bij terugkeer in Nederland is pijnlijk en beschamend en stond helaas niet op zichzelf.
Illustratief daarvoor is het verhaal van Selma Wijnberg bij haar terugkeer in Zwolle. In 2017 kreeg Selma’s verhaal, in bijzijn van haar familie, een eigen plek in de synagoge binnen de permanente educatieve tentoonstelling van het Joods cultuurhistorisch erfgoed van Zwolle en omgeving.
Het landelijk onderzoek van Pointer – journalistiek platform en tv-programma van KRO-NCRV – naar geroofd Joods (on)roerend goed maakte vorig jaar in ons land veel los, ook in Zwolle. Vijfenzeventig jaar na dato wordt de behoefte aan waarheidsvinding en rechtsherstel maatschappelijk gevoeld. Inmiddels hebben zo’n twintig gemeenten in Nederland aangegeven onderzoek te laten doen.
Dit onderdeel van de geschiedenis is niet zwart-wit. Gedegen en zorgvuldig contextueel historisch onderzoek vraagt tijd, middelen en maatschappelijk draagvlak. Ook de Joodse Gemeente Zwolle is voorstander van een breder historisch onderzoek.
Het college stelt de gemeenteraad daarom voor te besluiten tot een wetenschappelijk onderzoek door het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie en Genocidestudies (NIOD). Het onderzoek door een jonge promovendus wordt afgerond met een toegankelijk boek. Daarbij wordt historicus Kees Ribbens als promotor betrokken. Hij schreef het in 1995 verschenen boek Bewogen Jaren. Zwolle in de Tweede Wereldoorlog.
