Zwolle – Een antiek kastje gevuld met voedsel en verzorgingsproducten, wit gelakt en bedekt met dakshingles. Dit kastje hangt sinds een maand aan een schuurtje op de hoek van de Ministerlaan en de Tak van Poortvlietware in Zwolle-Zuid.
Rolanda Bredewold noemt het ‘Buurtkastje Zwolle Zout’ en vertelt: “Je pakt eruit wat je nodig hebt, en geeft of ruilt wat je missen kan!” Wat zijn haar drijfveren voor het opzetten van een buurtkastje? En is dit een nieuwe trend in de Zwolse deeleconomie? Het principe is eigenlijk heel eenvoudig. Buurtkastje Zwolle Zout is er voor iedereen. Je kunt er gratis eten en kleine verzorgingsproducten uithalen, zelf erin zetten of gewoon wat omruilen.
Bredewold: “Ik zoek graag de verbinding met elkaar én in onze buurt. En dit is een manier om dat te bereiken. Ik vind het belangrijk dat je oog hebt voor mensen die het moeilijk hebben. Sommigen verdienen net iets te veel en mogen daarom niet naar de Voedselbank. En ze verdienen net iets te weinig om genoeg eten te kunnen kopen. Mijn buurtkastje kan juist in deze coronatijd een helpende hand bieden omdat veel mensen minder inkomsten hebben. Er zijn nog steeds Zwollenaren die in stille armoede leven en niet genoeg eten kunnen kopen. Daarnaast wil ik voedselverspilling tegengaan door het eten weg te geven in plaats van weg te gooien. Dus dan ben je tegelijkertijd ook milieubewust bezig.”
Wordt het buurtkastje dagelijks leeggehaald? Bredewold lacht: “Nee, het is nog nooit in één keer leeggehaald.” En wat als het buurtkastje in z’n geheel gestolen wordt? Ze vertelt: “Nou, daar ben ik eigenlijk niet zo bang voor. Eerlijk gezegd ben ik daar helemaal niet mee bezig. Als echt alles weg is dan denk ik maar: iemand heeft het heel hard nodig gehad! Daarnaast is het een tweedehands kastje. Het heeft voor mij alleen een emotionele waarde omdat ik het zelf wit gelakt en ingericht heb. Maar het heeft geen materiële waarde voor mij.”
Om meer bekendheid te geven aan het buurtkastje heeft Bredewold flyers verspreid in haar buurt en deelt ze berichten via de Facebookpagina ‘Zwolle Zout’. Inmiddels wordt er druk geruild, eruit gepakt en gedoneerd. Afgelopen kerst heeft een gulle gever zelfs een kerstpakket gedoneerd. En al die producten pasten niet meer in het buurtkastje want het stond helemaal vol. Een oproep op haar Facebookpagina deed wonderen. De spullen waren al snel weggegeven aan mensen die het nodig hadden.
Op het internet circuleren allemaal verschillende namen voor het ‘buurtkastje’. De een noemt het een deelkastje, de ander een weggeefkastje en weer anderen gebruiken de namen ruilkastje en voedselkastje. Bredewold heeft een eigen naam bedacht: Buurtkastje Zwolle Zout.
Bredewold legt op enthousiaste toon uit: “Het woord zout is een knipoog naar de wijk waarin ik woon: Zwolle-Zuid. Daarnaast ben ik orthomoleculair voedingscoach en zout is een smaakmaker. Dat kan het verschil maken in eten. Tenslotte wordt in de bijbel gesproken over ‘zout zijn’. Jij kunt het verschil maken in deze wereld voor een ander. Dat spreekt mij als christen erg aan. Tegelijkertijd kan ieder mens iets betekenen voor een ander. Daarvoor hoef je echt geen christen te zijn. Ik zeg gewoon: begin in het klein. Dat heb ik dus gedaan.”
Het buurtkastje hangt nu bijna een maand aan haar schuurtje. Bredewold is begonnen door eerst zelf producten te kopen en die erin te zetten. Ze somt op: “Macaroni, tomatenpuree, chocolademelk, linzen en mais. Maar ook kleine verzorgingsproducten zoals nagellak en shampoo.” Het mogen geen grote spullen zijn zoals een pak toiletpapier want anders is het kastje heel snel vol. Al binnen een week was de tomatenpuree geruild voor een blikje sperziebonen.
Wat is het meest opvallendste dat er tot nu toe is ingezet? Bredewold zegt: “In de eerste week had iemand aangebroken verzorgingsproducten erin gezet. Het was een gezichtsreiniger en een half flesje shampoo. In eerste instantie wilde ik liever geen aangebroken verpakkingen, ook het idee dat niemand dit eruit pakt en dat het alleen maar ruimte inneemt. Maar daar ben ik anders tegenaan gaan kijken. Ook door de persoonlijke berichtjes die ik kreeg naar aanleiding van het kerstpakket dat ik had ontvangen en wilde verdelen. Ik merkte dat ‘stille armoede’ een veel groter probleem is dan ik aanvankelijk dacht. De schaamte is namelijk groot! In Nederland zijn er mensen, die door wat voor reden ook, geen of voldoende eten voor hun gezin hebben. Dat kunnen je buren zijn want je kunt niet zien wat zich achter de voordeur afspeelt.”
“Door dit buurtkastje wil ik die schaamte wegnemen. Iedereen mag ruilen, delen of ophalen. Wat je beweegredenen ook zijn. Ik wil graag dat dit een buurtkastje is voor iedereen. Dus niet: jij haalt wat op, dus je hebt het moeilijk. Jouw drijfveer kan zijn dat je juist tegen voedselverspilling bent, of dat je juist je buren wil helpen. Wat betreft de aangebroken verzorgingsproducten, die heb ik op Facebook gezet en het was zo weg.”
Is het buurtkastje een nieuwe trend in de Zwolse deeleconomie? Bredewold is twee jaar geleden zelf in aanraking gekomen met het idee via de Nederlandse Stichting SoGoed. Ze las ergens een bericht van de stichting en het principe sprak haar gelijk aan: mensen in armoede helpen en voedselverspilling tegengaan in de vorm van buurtkastjes.
Bredewold legt uit dat het idee is over komen waaien uit Amerika. In mei 2016 is Jessica McClard begonnen met haar ‘Little Free Pantry’. Het is een variant op de ‘Little Free Library’ oftewel de minibieb die je nu ziet staan bij sommige Zwolse huizen. Daar kun je boeken gratis lenen en ruilen. Bredewold weet niet hoeveel mensen in Zwolle ook een kastje beheren voor het weggeven van eten en verzorgingsproducten.
Een korte zoektocht op Facebook levert een hit op: Weggeefkastje Zwolle. De Zwolse Amy Brocx beheert deze pagina om zo bij te houden hoeveel mensen een kastje beheren voor het weggeven van eten. Ze vertelt: “Ik heb het derde kastje opgericht in Zwolle. Er zijn nu denk ik ongeveer zes kastjes in onze stad. Ze staan in de wijken Aa-landen, Holtenbroek, Wipstrik, Stadshagen en nu dus ook in Zwolle-Zuid. Met onze Facebookpagina proberen we meer mensen te motiveren om ook een kastje te starten.”
Tekst: Doriet Begemann / Bsharp-Media.nl
